Kinderen groeien op met beeldschermen. Ze kijken op jonge leeftijd al naar filmpjes (bijvoorbeeld filmpjes waarin een prentenboek wordt voorgelezen) en spelen spelletjes op een tablet of telefoon. Daar steken ze veel van op. Door samen van media te genieten kunnen kinderen volop de kansen van media benutten en blijven de risico’s beperkt. Op Mediaukkiedagen.nl vind je meer informatie hierover. 

Veilig je weg leren vinden in de digitale wereld stopt niet wanneer kinderen de peuterleeftijd ontgroeid zijn. Naarmate ze ouder worden, zullen ze steeds meer zelfstandig het internet op gaan en dat brengt de nodige risico's met zich mee.

Naast het aanleren van praktische vaardigheden, zoals het aansluiten van apparaten en het gebruik van software, is het ook van belang dat kinderen zich bewust worden van de donkere kant van de digtaliserende samenleving. Neem bijvoorbeeld de steeds vaker opduikende deep fakes. Dat zijn video's, vaak van bekende personen, die bewerkte beelden bevatten. Hierdoor lijkt het alsof deze personen bepaalde, vaak controversiële of schadelijke, uitspraken doen. Op deze manier proberen kwaadwillenden te beïnvloeden wat er speelt in de samenleving, of bepaalde personen schade toe te brengen.  

Het is belangrijk dat kinderen kritisch leren kijken naar wat ze online tegenkomen en zich ervan bewust zijn dat niet alles wat ze zien, klopt. Dit geldt ook voor fake news, waarbij gemanipuleerde, verdraaide, onvolledige of soms compleet verzonnen informatie verspreid wordt. Wanneer dit door veel mensen opgepikt wordt, kan dit grote maatschappelijke gevolgen hebben. Sites als Facebook en Twitter proberen dit steeds steviger aan te pakken, maar het is goed om kinderen zelf ook aan te leren om na te denken over wat ze lezen, zien en horen.

Een ander aandachtspunt is privacy en de vraag wat bedrijven als Google en Instagram allemaal over ons weten. Deze slaan bepaalde informatie over hun gebruikers op, maar vaak zijn kinderen zich niet goed bewust van welke gegevens ze precies prijsgeven.

Deskundigen benadrukken ook het belang van het stellen van de juiste vragen. Door het gesprek aan te gaan met je kind krijg je meer inzicht in hun belevingswereld en kun je gevaren op tijd signaleren. Essentieel daarbij is de juiste benadering. Vraag bijvoorbeeld niet: "Wat ben je aan het doen?", maar: "Vertel eens over dat spel dat je aan het spelen bent". Daarmee laat je je kinderen zien dat je geïnteresseerd bent in waar ze mee bezig zijn en nodig je hen uit je deelgenoot te maken van hun belevingswereld.

Informatieavond op school

Onze mediacoach Mink Lammertink kan op school een informatieavond verzorgen over mediawijsheid. Heb je belangstelling? Neem contact op met Jackie van Dijk via j.vandijk@bibliotheekgouda.nl. 

Handige websites en artikelen